ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး- ပတၢ်အိၣ်ဘှံးအလီၢ်
လၢ ကီၢ်စဲၣ် မ့ရံၣ်လဲၣ် (Maryland) န့ၣ် တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ ပှၤကိးအီၤလၢ ရှဲၤကရံၣ် လၣ် (Shangri-La) အိၣ်ဝဲတတီၤ, ဒီး ဖဲ ၁၉၄၃ နံၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပှ့ၤက့ၤအီၤ, ဒီးဒုးကဲထီၣ်က့ၤ တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်ကသူၣ်အလီၢ်အကျဲ လၢအမဲရကၤကီၢ်ခိၣ် ဖရၣ်ကလ့ ဒံၣ် ရူၤစဘဲး (Franklin D. Roosevelt) အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်အံၤအိၣ်လၢခိ, ဘှ့ၣ်ဘှီၣ်ဒီးအိၣ်ယံၤဒီးပှၤကညီတဖၣ်, ဒ်အမဲရကၤကီၢ်ခိၣ်အဟံၣ် (White House) ပှၢ်ဘျးစဲသန့ပာ်ဖျါဝဲအသိး, ဒုးအိၣ်ထီၣ် “ခွဲးယာ်လၢ တၢ်အိၣ်ပူၤဖျဲးဒီးပှၤအဂၤ, ဒီးအိၣ်မုာ်အိၣ်ပၢၤ” ဃုာ်ဒီး “မ့ၢ်တၢ်လီၢ်တတီၤလၢ ကဖံးတၢ်မၤတၢ်, ဒီးကတူၢ်လိာ်ခီၣ်ဆၢ ခိၣ်နၢ်လၢထံဂုၤကီၢ်ဂၤတဖၣ်အဂီၢ်” စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဖဲ Dwight Eisenhower ကဲထီၣ် ကီၢ်အမဲရကၤကီၢ်ခိၣ်န့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်မၤလၤကပီၤအပၢ်, ဒီးအဖုအဂီၢ်, ယုၢ်က့ၤဝဲတၢ်လီၢ်အံၤအမံၤလၢ Camp David, ဒီးဘၣ်တၢ်စူးကါအီၤတုၤမုၢ်တနံၤအံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤဂ့ၤအါထီၣ် တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ ကလူၤထီၣ်ဘး ဒ်ခ့ခါတၢ်အိၣ်အသးအဂီၢ်န့ၣ်, တၢ်သုးကျဲၤမၤဂ့ၤထီၣ်ဝဲဒၣ် တဆံးတက့ၢ်ဖိန့ၣ်လီၤ.…
တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လံာ်စီဆှံ
တၢ်လၢလံာ်စီဆှံန့ၣ် အကါဒိၣ်ဝဲဒၣ်ထဲလဲၣ်. လၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ် လံာ်စီဆှံ မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်နီၢ်မးအဃိ, ပှၤအါဒံအါဂၤ လၢထံကီၢ်အါဘ့ၣ်န့ၣ် အသးသမူတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်ဝဲဘၣ်ဆၣ်, ကွဲးကျိာ်ထံလံာ်စီဆှံဆူ အကစၢ်ဒၣ်ဝဲအကျိာ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤပတီၢ်မုၣ်လၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ခရံာ်တဖၣ် ကွဲးကျိာ်ထံဝဲယွၤကလုၢ်ကထါဆူသးအကျိာ်တၢ်ကတိၤလၢ ပှၤကိးဂၤ ကနၢ်ပၢၢ်အဂီၢ်အဃိ, အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်တၢ်စၢဃာ်တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပိာ်မုၣ်လၢအကွဲးကျိာ်ထံ လံာ်စီဆှံတဂၤ, အိၣ်ဆိးဝဲဒၣ် ထံကီၢ်လၢအမၤအၢမၤသီ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ် အထံကီၢ်တဘ့ၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ “ယကဘၣ်မၤဝံၤတၢ်မၤအံၤန့ၣ်လီၤ. ယအဲၣ်ဒိးထံၣ် ပှၤလၢယအဲၣ်ဘၣ်တဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဝဲတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤလၢ ကစၢ်ခရံာ်” န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်ဖိလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှၤတဖၣ် ကအါထီၣ်ဝဲလၢ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်အဂီၢ်, လံာ်စီဆှံ မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်မးအဂ့ၢ်န့ၣ် ပှၤလၢအတီခိၣ်ရိာ်မဲ ထံဖိကီၢ်ဖိပှၤပတီၢ်မုၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံ ယွၤကလုၢ်ကထါလၢတၢ်ခူသူၣ်အပူၤတဂၤ ပာ်ဖျါဝဲလၢ, “နသူၣ်ထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖုသ့ဘၣ်ဆၣ်, လံာ်စီဆှံ မ့ၢ်တအိၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် အကျိာ်တၢ်ကတိၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ကအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤထဲ ပှၤတစိၤဒၣ်ဧိၤန့ၣ်လီၤ.”
ဘၣ်မနုၤအဃိ, ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မၤဝဲတၢ်ကွဲးကျိာ်ထံအတၢ်မၤအံၤန့ၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢလံာ်အဂၤတဖၣ်လၢ အလီၤဂာ်ဒီးလံာ်စီဆှံတအိၣ်ဝဲအဃိန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟံးဃာ်ပၢၤဃာ် လံာ်စီဆှံလၢ နံၣ်အကယၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤဆီတမံၤန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံအတၢ်မ့ၢ်တၢ်နီၢ်နီၢ်, ဒီးကဲထီၣ်ဝဲတၢ်အခၢၣ်စးလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်အသးအဂီၢ်…
